Ο συμμαχητής μου στα χρόνια του εμφύλιου πολέμου Βασίλης Αποστολόπουλος μού ζήτησε να προλογίσω τούτο το γραφτό του.
Αντί, ή για πρόλογο προτιμώ να καταθέσω μια μαρτυρία που θεωρώ χρήσιμη για τον αναγνώστη.
Όσα αναφέρονται σ' αυτό το γραφτό, και ανεξάρτητα από τις όποιες κρίσεις, δεν είναι μυθεύματα, είναι πραγματικότητα, είναι η ζωντανή αλήθεια, και θα 'λεγα ακόμα πως αυτά τα ενθυμήματα του Βασίλη Αποστολόπουλου είναι ένα αυθεντικό, απλό και απέριττο μνημείο του εμφύλιου πολέμου.
Ο Βασίλης Αποστολόπουλος με την περιγραφή των γεγονότων, την ευαισθησία του, ακόμα και τον αυτοσαρκασμό, δίνει απάντηση σε σειρά από ερωτήματα.
Σ' αυτά τα ενθυμήματα αναδείχνεται ο πατριωτισμός και η ανιδιοτέλεια του μαχητή του Δημοκρατικού Στρατού.
Χτυπητά φαίνεται η συνείδηση και η συναίσθηστή του για το τι πάλευε.
Φαίνεται η πίστη του στο όραμα και στις προοπτικές για μια Ελλάδα απαλλαγμένη από την ξενική εξάρτηση, για μια Ελλάδα της δημοκρατίας, της προκοπής και της προόδου.
«Γίναμε ασκητές και άγριοι ζηλωτές, αυστηροί στον εαυτό μας για να φτιάσουμε τον κόσμο δικαιότερο, ανθρωπινότερο.»
Διαβάζοντας αυτό το γραφτό προβάλλει το ερώτημα:
Ποιος είναι ο ηθικά νικητής και ποιος ο νικημένος;
Οι άλλοι πάλεψαν και νίκησαν «όχι για να σωθεί ο τόπος, μα να παραδοθεί στην ξένη υποτέλεια».
Οι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού πάλεψαν και «νικήθηκαν» για να δει ο τόπος μας άσπρες μέρες, πάλεψαν για μια δίκαιη κοινωνία.
Αυτό το όραμα δίνει απάντηση και στο ερώτημα από πού αντλούσε αυτή την αντοχή και δύναμη ο μαχητής του ΔΣ να αντιμετωπίζει τις αφάνταστες δυσκολίες και να φτάνει στο σημείο να περιφρονεί και να νικάει κι αυτόν το θάνατο.
Ο Αποστολόπουλος με τα ενθυμήματά του ξαναφέρνει στις μνήμες των παλιότερων ζωντανά τα επικά εκείνα χρόνια και διδάσκει τους νεότερους πώς «δένεται το ατσάλι» του αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία, τη Δημοκρατία και το σοσιαλισμό.
Το ατσάλι που πρέπει να παραμείνει αλύγιστο μακριά από κάθε σκουριά.
(Μάρτης 1995 Χαρίλαος Φλωράκης, από τον πρόλογο της έκδοσης)