Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (1867 - 1951), από τους σημαντικότερους πεζογράφους της γενιάς του 1880 και αναμορφωτής του νεοελληνικού θεάτρου, αγάπησε πολύ και ασχολήθηκε συστηματικά με το παιδί ως αναγνώστη, μεριμνώντας για την αγωγή και την παιδεία του. Από το 1896 ο Ξενόπουλος αναλαμβάνει την αρχισυνταξία του περιοδικού "Η Διάπλασις των Παίδων", όπου για πέντε περίπου δεκαετίες θα επιτελέσει ένα αξιόλογο παιδαγωγικό και μορφωτικό έργο, ενώ παράλληλα θα καλλιεργήσει στο πνευματικό της φυτώριο πολλές προσωπικότητες από τις επόμενες λογοτεχνικές γενιές.
Από τα βασικά μέσα του σ' αυτή την προσπάθεια ήταν και οι "Αθηναϊκαί Επιστολαί" του, το εβδομαδιαίο επιστολιμαίο χρονογράφημα της Διάπλασης, που δημοσίευε από το 1896 ως το 1946 και τις υπέγραφε με το ψευδώνυμο "Φαίδων".
Στην εργασία αποδελτιώθηκε το σύνολο των επιστολών (2.000) με βάση δύο θεμελιώδεις άξονες: τη λογοτεχνική μέριμνα και την παιδαγωγική πρόθεση. Σχηματίστηκαν από την πλευρά της θεματολογίας 23 κατηγορίες.
Καταβλήθηκε η προσπάθεια να ερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο ο Ξενόπουλος προσπάθησε να επιτύχει το συνδυασμό ή και τη σύγκραση των δύο θεμελιωδών παραμέτρων των επιστολών, παραμέτρων οι οποίες κατά την επικρατέστερη άποψη θεωρούνται αλληλοαναιρούμενες ή τουλάχιστον αλληλοσυγκρουόμενες. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)